Επί τω(ν) έργω(ν)

 

Κοινό χαρακτηριστικό κάθε προεκλογικής περιόδου, αποτελεί η συζήτηση για το έργο που πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο πριν από αυτή. Στις αυτοδιοικητικές δε εκλογές, ιδιαίτερα αυτές του Α’ Βαθμού (δημοτικές) όπου όλοι γνωριζόμαστε μεταξύ μας, η συζήτηση αυτή συχνά παίρνει διαστάσεις πέραν του αναμενομένου.

  Σκοπός αυτού του κειμένου είναι να εισάγει τον αναγνώστη του σε κάποιες βασικές έννοιες λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης, ειδικά όσον αφορά στον τομέα λήψης διοικητικών αποφάσεων σε επίπεδο δήμου.

  Ξεκινώντας πρέπει να τονιστούν δύο δεδομένα. Αρχικά πως κανένα έργο δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς την προηγούμενη εξασφαλισμένη χρηματοδότησή του. Δεύτερον ότι ενώ το σύνολο των δήμων της χώρας έχουν επιφορτιστεί με σειρά αποκλειστικών αρμοδιοτήτων, δεν προβλέπεται και η αντίστοιχη χρηματοδότησή τους. Αποτέλεσμα αυτών η αναγκαστική προσφυγή κάθε δημοτικής αρχής σε πηγές χρηματοδότησης από Περιφερειακά, κρατικά και ευρωπαϊκά προγράμματα. Αυτά όμως απαιτούν μία ιδιαίτερη και αρκετά χρονοβόρα διαδικασία υλοποίησης (προμελέτες, μελέτες, εγκρίσεις, προκηρύξεις, ενστάσεις, προσφυγές κλπ).

  Εάν λοιπόν μία δημοτική αρχή θέλει να παρουσιάσει ένα πρωτογενές έργο υποδομής στα στενά πλαίσια μιας και μόνο διοικητικής θητείας, θα πρέπει εκ των προτέρων να το ξεχάσει.

  Αυτός είναι και ο λόγος που το σύνολο των βασικών έργων, ακολουθούν το προσαυξητικό μοντέλο αποφάσεων, όπου κάθε ενέργεια βασίζεται-πατά στις αμέσως προηγούμενες, ώστε τα έργα να προχωρήσουν και (κάποια στιγμή) να ολοκληρωθούν.

  Μια απλή ματιά στα βασικά έργα υποδομής των τελευταίων ετών (και) στην Καβάλα, ως προς το πότε εξαγγέλθηκαν, πότε ξεκίνησαν και πότε τελικά ολοκληρώθηκαν, αρκεί για να πείσει κάθε δύσπιστο.

  Όσοι λοιπόν «σηκώνουν το λάβαρο του αγώνα» εναντίον κάθε δημοτικής αρχής επειδή μεν πρότεινε αλλά δεν ξεκίνησε και (φευ) δεν ολοκλήρωσε κάποια από αυτού του τύπου έργα, είτε δεν έχουν ιδέα από τον τρόπο λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης σε επίπεδο δήμου, είτε απλά ψεύδονται.

  Αυτό που μένει λοιπόν, είναι η διαχείριση της καθημερινότητας. Έργα δηλαδή μικρού σχετικά κόστους τα οποία εκτελούνται συνήθως είτε με ίδια μέσα του δήμου, είτε μέσω συμβάσεων με ιδιώτες στα πλαίσια των απευθείας αναθέσεων. Για να φύγει δε κάθε «σκιά» από αυτά τα τελευταία, θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι οι απευθείας αναθέσεις γίνονται πάντα εντός των νομικών προβλέψεων (ν.4412/2016 Άρθ.118 & 328), δηλαδή «κατόπιν έρευνας αγοράς [κατάθεση προσφορών] και διαβούλευσης» και οικονομικών περιορισμών (Αρθ. 109Α & 320Α) δηλαδή για έργα «με εκτιμώμενη αξία ίση ή κάτω των 20.000€ άνευ ΦΠΑ» ή σε ειδικές και σαφώς προβλεπόμενες νομικά περιπτώσεις «κοινωνικών και άλλων ειδικών υπηρεσιών με όριο κόστους στα  60.000 € άνευ ΦΠΑ».

  Στην πορεία μας λοιπόν προς την ημέρα των εκλογών κι επειδή πολλά γράφηκαν κι ακούστηκαν κι άλλα τόσα επίσης θα γραφούν κι ακουστούν, κρατήστε τις αποστάσεις σας απ’ όλους εκείνους που «τάζουν λαγούς» για να προσφέρουν τελικά «φύκια».

Δήμος Καβάλας. Αξίζει ή κοστίζει;

 

Οι «παροικούντες την Ιερουσαλήμ» ίσως και να μην έπεσαν από τα σύννεφα με τα κείμενα τοπικών ΜΜΕ και τις δημόσιες τοποθετήσεις υποψηφίων δημάρχων στις αυτοδιοικητικές εκλογές, που αναφέρονται σε πιθανότητες χρηματισμού ή προσπαθειών χρηματισμού υποψηφίων με σκοπό την ένταξή τους σε συνδυασμούς.

   Σε μία προσπάθεια μικρής ανάλυσης του φαινομένου, δημιουργούνται νομίζω αρχικά κάποια ερωτήματα. Πόσο άραγε να κοστίζει σε κάποιον η προσπάθεια διεκδίκησης του δημαρχιακού θώκου; Κι αξίζει τελικά μία τέτοια προσπάθεια; Αξία και κόστος. Δύο έννοιες στις οποίες τόσο αντικειμενικά, όσο -και κυρίως- υποκειμενικά κριτήρια παίζουν τον ρόλο τους.

  Για ποιον λόγο όμως κάποιος να μπει στη διαδικασία να ξοδέψει αυτά τα χρήματα; Ποια είναι η αξία αυτού που πληρώνει για να το αποκτήσει; Αυτή είναι και η σχέση κόστους και αξίας. Μία σχέση που αντιλαμβάνεται κανείς με καθαρά υποκειμενικά κριτήρια.

  Κρίνοντας ωστόσο το ζήτημα αντικειμενικά, θα πρέπει να διατυπώσουμε τη σωστή ερώτηση. Ποια όμως ερώτηση πληρεί το κριτήριο της αντικειμενικότητας; «Πόσο κοστίζει» ή «πόσο αξίζει» ο δήμος Καβάλας;

  Στο δίλημμα όμως αυτό προκύπτουν και πάλι υποκειμενικές εκτιμήσεις. Ενώ δηλαδή για κάποιους το κόστος που θα πρέπει να καταβληθεί μπορεί να είναι απαγορευτικό για το στόχο που επιδιώκουν, για κάποιους άλλους που έχουν την οικονομική δυνατότητα μπορεί  η αίγλη ή το πάθος τους να κατακτήσουν τη θέση του δημάρχου, να τους οδηγεί στην καταβολή οποιουδήποτε σχεδόν αντιτίμου. Για τους δεύτερους, η αξία της θέσης σημαίνει πολλά περισσότερα σε σχέση με το μεγάλο κόστος που καλούνται να καταβάλουν. Η περίπτωση επίκλησης του επιχειρήματος πως «ο δήμος πρέπει να απαλλαγεί από μία μη ικανή αρχή», δεν μπορεί να αποκλειστεί. Ο βαθμός ειλικρίνειας αυτής της δήλωσης όμως, σχετίζεται άμεσα με την κοινωνικά ή/και επαγγελματικά ανιδιοτελή συμπεριφορά αυτού που την εκφράζει. Οποιαδήποτε άλλη ερμηνεία, οδηγεί σε συμπεράσματα που έχουν να κάνουν περισσότερο με την έννοια του προσδοκώμενου οικονομικού οφέλους λόγω της κατάκτησης της θέσης και όχι της συναισθηματικής της αξίας.

  Ως σημαντικές παράμετροι εδώ θα πρέπει να αναφερθούν οι περιοριστικές διατάξεις του νόμου, που καθορίζουν (και) το ύψος των οικονομικών δεδομένων που επιτρέπεται να καταβληθούν από τους υποψηφίους.

  Επιστρέφοντας λοιπόν στο αρχικό δίλημμα «πόσο κοστίζει» ή «πόσο αξίζει» ο δήμος Καβάλας, η σωστή ερώτηση θα πρέπει να είναι η δεύτερη. Πόσο αξίζει για κάποιον ή κάποια η εκλογή του/της στη θέση του δημάρχου. Μία τέτοια ερώτηση, περιλαμβάνει τόσο αντικειμενικά, όσο και υποκειμενικά κριτήρια τα οποία μπορούν να γίνουν αντιληπτά από τον καθένα, καθώς περιλαμβάνουν τόσο συναισθηματικούς όσο και οικονομικούς παράγοντες. Με δυο λόγια, η σημασία και η σπουδαιότητα της θέσης αντικατοπτρίζονται σε και -ενίοτε- προβάλλονται διά του προσώπου που καλείται από τους συνδημότες του να υπηρετήσει το θεσμό. Ζητήματα εμπιστοσύνης, ικανότητας, ήθους κ.α. εμπλέκονται στην εν λόγω διαδικασία. Ταυτόχρονα, η οικονομική δυνατότητα που καλείται να έχει ο/η υποψήφιος/α δήμαρχος ώστε να διεκδικήσει το αξίωμα, διαμορφώνει τόσο μία δημόσια εικόνα ισχύος του/της υποψηφίου/ας, όσο (ίσως )και τις προοπτικές επιτυχίας του εγχειρήματος.

  Συμπερασματικά, η σημασία και η σπουδαιότητα του αιρετού θεσμικού αξιώματος, καθορίζεται μεν από τους διεκδικητές του, αξιολογείται όμως από τους συνδημότες του. Τόσο σε προσωπικό, όσο και σε δημόσιο επίπεδο. Γιατί είναι αυτές και αυτοί που αποφασίζοντας με την ψήφο τους, δίνουν την αξία που πρέπει τόσο στο πρόσωπο, όσο και στον θεσμό.

  Εμείς είμαστε αυτοί που θ’ αποφασίσουμε ποιος αξίζει για τη θέση του δημάρχου, ανεξάρτητα από το οικονομικό κόστος που ο ίδιος, ίσως σε μια προσπάθεια εντυπωσιασμού, έχει επιλέξει να πληρώσει.

  Γιατί όσο κι εάν κοστολογείται, δεν θα πρέπει ν’ αγοράζεται