Το Ελληνικό δημόσιο και οι ... χορηγοί του

Συνηθισμένοι ίσως από το τελευταίο (και ευρύτερα γνωστό) “κρούσμα” περί … χορηγιών με στόχο τη μείωση των εξόδων από πλευράς του Δημοσίου, όπως αυτό της χορηγίας του καυσίμου από γνωστό όμιλο εταιριών επώνυμου επιχειρηματία, για τα άρματα μάχης και του αεροσκάφους που έλαβαν μέρος στην παρέλαση της 28^ης Οκτωβρίου 2013 στη Θεσσαλονίκη, η … ιδέα βρίσκει πλέον εφαρμογή και στα πλαίσια της προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη χώρα μας.

Ποιο το κακό, θα μου πείτε ;

Κανένα, θα μπορούσα να απαντήσω, εάν η έννοια της χορηγίας είχε τη σημασία και την εφαρμογή που της έδιναν οι πρώτοι που την εφάρμοσαν.

Η χορηγία είναι ένας σημαντικός κοινωνικός και πολιτιστικός θεσμός που γεννήθηκε και άνθισε στην Αρχαία Ελλάδα (Κουτούπης Θ., 2005: 14). Αναπτύχθηκε ως θεσμός στην Αρχαία Αθήνα τον 6^ο και 5^ο πχ αιώνα και οφείλουμε να τονίσουμε πως ήταν υποχρεωτική ( Γλύτση & Κορρές, 2002:100).

Το ζήτημα είναι ότι, ενώ στην αρχαία χορηγία διατηρήθηκε το καθήκον του χορηγού, στο δυτικό κόσμο αναπτύχθηκε το ανταποδοτικό sponsoring.

Κατά τον Θ. Κουτούπη¹ «χορηγία κοινωνική-πολιτιστική είναι η χρηματοδότηση και στήριξη κρατικών και μη κερδοσκοπικών οργανισμών ή/και δραστηριοτήτων πολιτιστικού περιεχομένου, από ιδιωτικές επιχειρήσεις, εφ’ όσον εμπεριέχει μεταφορά πόρων από τον ιδιωτικό στον δημόσιο-κοινωνικό τομέα και με αποκλειστικό αντιστάθμισμα των χορηγών, την πίστωσή τους από την κοινωνία με την ευποιία τους».

Σύμφωνα, δηλαδή, με τον Θ. Κουτούπη, το μοναδικό όφελος ενός επιχειρηματία από την ανάμειξή του σε μια χορηγική συνεργασία, είναι η πίστωσή του με κοινωνική ευποιία, δηλαδή η ηθική επιβράβευση που απορρέει από αυτήν τη γενναιόδωρη πράξη του.

Η εμπορική χορηγία (sponsoring) από την άλλη, αφορά σε χρηματοδότηση με αντιπαροχή προβολής-διαφήμισης (Κουτούπης Θ.: 2005:28) και εδώ απουσιάζει ο απώτερος σκοπός αναγνώρισης-εκτίμησης του χορηγού από την κοινωνία και τους πολίτες (κοινωνική ευποιία).

Κατά την Σινανιώτη² επίσης, ορίζεται ότι το sponsoring δεν αποτελεί απλώς χορηγία, όπως είναι η δωρεοδοτική (χαριστική). Είναι μορφή οικονομικής συναλλαγής (οικονομικό σύμφωνο), από την οποία προκύπτουν οφέλη και για τις δύο αντισυμβαλλόμενες πλευρές. Από τη μία πλευρά ο χορηγούμενος με την οικονομική χρηματοδότηση επιτυγχάνει πιο εύκολα τους στόχους του, από την άλλη ο χορηγός, μέσα από την διαχείριση των προσφερόμενων οικονομικών πόρων εξασφαλίζει την προβολή του» (Σινανιώτη Αρ.: 2002:18)

Κατόπιν των ανωτέρω λοιπόν, πώς θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει την ενέργεια του υπουργείου Εξωτερικών, να υπογράψει στις 18 Φεβρουαρίου, Σύμβαση Χορηγίας με γνωστή, συστημική τράπεζα για τις ανάγκες της Ελληνικής προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, παρά μόνο ως «μία μορφή οικονομικής συναλλαγής» ;

Και μπορεί στις χορηγίες αυτές να μην υπάρχει η απευθείας «οικονομική χρηματοδότηση» του χορηγουμένου, πώς όμως αλλιώς μπορεί να εξηγηθεί το ότι στο άρθρο 2 της Σύμβασης με τίτλο «Υποχρεώσεις του υπουργείου – Το δικαίωμα του χορηγού για διαφήμιση», αναγράφεται επακριβώς ότι θα επιτραπεί στον χορηγό :

Α) η χρήση του όρου «Μέγας Χορηγός Ελληνικής Προεδρίας Συμβουλίου ΕΕ» στο πλαίσιο ιδιωτικής προώθησης του χορηγού και της ευρύτερης στρατηγικής marketing αυτού, μέχρι και την 31^η Αυγούστου 2014 (ακόμη και τρεις μήνες δηλαδή μετά τη λήξη της Ελληνικής προεδρίας) ;

Β) η εξασφάλιση και χρήση του λογότυπου της Ελληνικής Προεδρίας για σκοπούς ιδιωτικής προώθησης του χορηγού στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής marketing αυτού, μέχρι και την 31^η Αυγούστου 2014, του οποίου, νόμιμος κάτοχος ή/και χρήστης ή/και δικαιούχος είναι το υπουργείο με δικαίωμα περαιτέρω παραχώρησης άδειας χρήσης, με εξαίρεση την προώθηση σε τηλεοπτικά Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, για την οποία η χρήση του λογότυπου περιορίζεται μέχρι και την ημερομηνία λήξης της προεδρίας ;

Συμπληρωματικά να αναφέρουμε ότι στις 19 Δεκεμβρίου του 2013, παρόμοιου τύπου Σύμβαση, έχει γίνει με κορυφαία και στη χώρα μας εταιρία εμφιαλώσεως. Την ίδια εταιρία που κλείνει εργοστάσια στην Ελλάδα, μεταφέρει δραστηριότητές της στο εξωτερικό και απολύει εκατοντάδες εργαζομένους της.

Όχι όμως με τους ίδιους όρους, μιας και η εν λόγω εταιρία, με βάση τα όσα αναγράφονται στο άρθρο 2 της Σύμβασης, ονομάζεται «Υποστηρικτής Ελληνικής Προεδρίας Συμβουλίου ΕΕ» και της επιτρέπεται η χρήση του όρου αυτού και πάλι στο πλαίσιο ιδιωτικής προώθησης του χορηγού και της ευρύτερης στρατηγικής marketing αυτού, μέχρι και την 31^η Αυγούστου 2014.

Και για τις δύο περιπτώσεις δε, είναι πραγματικά άξιο απορίας πώς το Ελληνικό Δημόσιο, και ειδικότερα το υπουργείο Εξωτερικών, αξιολογεί το κόστος των παρεχόμενων υπηρεσιών των χορηγών, σε σχέση με τις υποχρεώσεις του και –κατ’ επέκταση –  τα δικαιώματα που αποκτούν οι χορηγοί, ώστε να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι, όπως χαρακτηριστικά αναγράφεται και στις δύο Συμβάσεις, «το υπουργείο θα επιτρέψει καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου χορηγίας, τη διακριτική διαφήμιση του χορηγού, η οποία ως προς το κόστος της για το υπουργείο υπολείπεται σαφώς της παροχής του χορηγού» !!

Άρα, μπορεί να μην υπάρχει η απευθείας «οικονομική χρηματοδότηση» των χορηγών προς τους χορηγουμένους, ένα από τα κριτήρια όμως της επιλογής, είναι καθαρά οικονομικό !

Θα ήταν χρήσιμο φυσικά να ερωτηθούν και κάποιοι ειδικοί του χώρου, το πώς η παραχώρηση κάποιων χιλιάδων φιαλών (ή ότι άλλο) νερού ή η κάλυψη του κόστους γευμάτων, δείπνων, κρασιών, αναμνηστικών δώρων κλπ, για την κάλυψη αναγκών κατά τη διάρκεια της Ελληνικής προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, μπορούν να συγκριθούν με την εξάμηνη ή εννεάμηνη διαφήμιση των χορηγών, όταν αυτή η ιδιωτική προώθηση του χορηγού εντάσσεται μάλιστα στην ευρύτερη στρατηγική marketing του ίδιου, σε άμεση μάλιστα σχέση με το Ελληνικό Δημόσιο σε μία από τις κορυφαίες στιγμές της λειτουργίας του, όπως αυτή της ανάληψης της προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ.

Πόσο αλήθεια και με ποιο τρόπο κοστολογείται το γεγονός της προεδρίας και όχι οι ανάγκες της σε είδη και παροχές ;

Ψιλά γράμματα, θα πουν κάποιοι …

¹ Ο Θαλής Κουτούπης είναι Σύμβουλος Επικοινωνίας – Συγγραφέας. Θεωρείται ξεχωριστή προσωπικότητα στον χώρο της επικοινωνίας.

² Η Αριστέα Σινανιώτη είναι Καθηγήτρια Εμπορικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς

Έχω σιχαθεί

Βράζει μέσα μου η οργή. Ρίχνω τραχιά τις σκέψεις στις φλόγες του μυαλού μου, και περιμένω να καταλαγιάσει ο χείμαρρος των λέξεων, που αυθόρμητα ζητούν να βρούνε χώρο στο γραπτό

Έχω σιχαθεί να με κυβερνούν τα κομματόσκυλα που με απύθμενο θράσος, ακόμη και σήμερα τολμούν, οι αναίσχυντοι και αμετανόητοι, να περιμένουν να τους ακούσει και να τους πιστέψει κάποιος

Έχω σιχαθεί κάθε πολιτικό ανδρείκελο, μεγαλωμένο στις σπηλιές των κομματικών γραφείων, που σέρνοντας συνήθισε να υπηρετεί, σαπίζοντας τις ανύπαρκτες ιδέες του στο βόρβορο της ανυπαρξίας του

Έχω σιχαθεί τους πολιτικούς δεινόσαυρους που, γαντζωμένοι στην εξουσία με τα βρωμερά πολιτικά τους νύχια γδέρνουν νοήματα και θέσεις , μην έχοντας πλέον εδώ και χρόνια καμία επαφή με την πραγματικότητα, εξακολουθώντας να πιστεύουν ότι η γνώμη τους έχει έστω και την παραμικρή αξία

Έχω σιχαθεί με κάθε κύτταρο του είναι μου, τα πονηρά, διαβολικά μυαλά τους που είναι ικανά να σκαρφιστούν τα πιο ύπουλα μέσα για να μείνει λίγο ακόμη η έδρα τους στο σχήμα της καρέκλας τους

Έχω σιχαθεί όλες τις λέξεις που φτύνουν προσπαθώντας να πείσουν

Έχω σιχαθεί τα μούτρα, τα κορμιά, ακόμη και τον τρόπο που βαδίζουν

Αλλά έχω σιχαθεί και  τους συμπολίτες μου που, δηλητηριασμένοι από το κομματικό αίμα που κυλά ακόμη μέσα τους, εξακολουθούν να πιστεύουν ότι οι πολιτικοί εγκληματίες που κατέστρεψαν μια υπερήφανη χώρα, οι ίδιοι και τα υποκατάστατά τους, είναι ικανοί να την οδηγήσουν ξανά στο φως

Δεν μας είπαν απλά ψέματα.

Μας έστειλαν στη «Γυάρο», τη «Μακρόνησο», τον «Αϊ Στράτη», που δε σταμάτησαν ποτέ να λειτουργούν, απλά άλλαξαν τόπο κι έγιναν πια τα σπίτια, οι δουλειές, οι επιχειρήσεις μας

Με τον πιο επαίσχυντο τρόπο γέμισαν τα μυαλά και τις ζωές μας με ψεύτικο, κάλπικο, δανεικό, κλεμμένο χρήμα, κι όταν ο χρόνος έκανε τον κύκλο του, μας πέταξαν μ’ ένα «ας πρόσεχαν» στον δρόμο, απαιτώντας πίσω αυτά που ήξεραν πως δεν επρόκειτο ποτέ να εισπράξουν.

Κι όταν τους είπαμε «δεν έχουμε», «μας στερήσατε το δικαίωμα να έχουμε», μας έστειλαν άπραγους και κατηφείς στα σπίτια μας, στις δουλειές του ποδαριού των 5 και 8 μηνών, στο μεροκάματο που απλά «δεν βγαίνει», στην επιχείρηση που στάζει αίμα κάθε μέρα που περνά, στην κατάθλιψη

Αδύναμοι, χωρίς πνοή, χωρίς ζωή, σοκαρισμένοι κι άλαλοι σαν το παιδί που χτυπήθηκε χωρίς να φταίει απ’ τον πατέρα

Ναι. Βίασαν και συνεχίζουν να βιάζουν καθημερινά τα ίδια τα «παιδιά τους». Όλους εμάς που άλλος από συμφέρον, άλλος από κομματικές παρωπίδες, άλλος από αφέλεια ή γιατί δεν μπορούσε να γνωρίζει όσα επιμελώς του έκρυβαν, τους στείλαμε να μας εκπροσωπήσουν, να γίνουν η φωνή, τα χέρια, το μυαλό μας.

Και πρόδωσαν κάθε όνειρο, εξευτέλισαν κάθε θεσμό, διέφθειραν κάθε ψυχή που μ’ ελπίδα τους προσέγγισε.

Έκλεψαν, πούλησαν, ορκίσθηκαν πίστη στο Σύνταγμα (οι ιερόσυλοι) και τη Δημοκρατία, και το μόνο που είχαν στο βρωμερό μυαλό τους ήταν «Εγώ ; τι θα κερδίσω Εγώ ;»

Τέλος. Δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια. Οποιοδήποτε λάθος από εδώ και πέρα, ενσυνείδητα κοστίζει ζωές.

Κι όσοι είστε έτοιμοι να σηκώσετε το «όπλο της ψήφου» εναντίον των παιδιών, του φίλου, του πατέρα σας, να είστε έτοιμοι να σκάψετε και τον δικό σας «τάφο».

Άρτος και θεάματα

Παμπάλαιο, δοκιμασμένο (από πολλούς) και σχεδόν πάντα επιτυχημένο. Το «άρτος και θεάματα» για να καταστέλλεται η διάθεση του λαού στην έκφραση αντιρρήσεων (για να το θέσουμε … κομψά), να αποπροσανατολίζεται η προσοχή του από τα εξόχως σημαντικά στα ελάχιστα πιο ασήμαντα και (φυσικά) να … «κάθεται στ’ αυγά του», χρησιμοποιήθηκε και χρησιμοποιείται με κάθε ευκαιρία, σε κάθε μορφή που μπορεί να εκλάβει.

Σήμερα, χρησιμοποιείται ασύστολα, κι ας μην μπορεί η πλειονότητα (ίσως) των … αποδεκτών της εφαρμογής του «δόγματος», να το κατανοήσει στην ολότητά του. 

Κι αν η προσφορά «θεάματος» είναι σχετικά εύκολο να αποδειχθεί, ο «άρτος» παραμένει ζήτημα προς διευκρίνιση.

Ζήτημα που θα μπορούσε να βρει την εξήγησή του εάν αναλογισθεί κανείς, όχι την βιολογική «πείνα» που νιώθει αλλά την … ψυχολογική – συναισθηματική.

Με το σκεπτικό λοιπόν ότι η λύση του προβλήματος της σίτισης των πολιτών :

α) δεν απαιτεί δραστικά μέτρα, ακόμη τουλάχιστον και χάρις σε φορείς που σιτίζουν σχεδόν καθημερινά δεκάδες χιλιάδες συνανθρώπους μας, και παρά τις εικόνες ντροπής που έχουμε κατά καιρούς δει, με τα απλωμένα χέρια για μια σακούλα ζαρζαβατικών ή για ένα πιάτο φαγητό που διανέμεται δωρεάν με την ευκαιρία κάποιας εκδήλωσης

β) η πραγματική, η μεγαλύτερη «πείνα» του λαού σήμερα είναι κατ’ ουσία ψυχολογική -  συναισθηματική, η απαίτησή του δηλαδή για την απόδοση δικαιοσύνης, κατανομή ευθυνών και δίκαιης τιμωρίας όσων φέρουν αυτούσια την ευθύνη για την τραγική κατάσταση στην οποία έχει έλθει η χώρα μας η απάντηση ίσως αρχίζει, στην άκρη του μυαλού μας, να γίνεται πιο κατανοητή.

Τι άλλο λοιπόν πέρα από την «τροφή» προς νοητική «επεξεργασία» (και … καταστολή ; )είναι τα όσα το τελευταίο κυρίως διάστημα γίνονται, όσον αφορά τις αποδιδόμενες κατηγορίες σε δευτέρου, τρίτου ή και ακόμη κατώτερου βαθμού στελέχη του Δημοσίου και όχι μόνο ;

Γνωρίζοντας κάποιος ότι αυτό που ικανοποιεί τη «δίψα» του λαού για … «αίμα στην αρένα», είναι απλά η στοχοποίηση φυσικών και νομικών προσώπων, δεν θα έψαχνε τρόπο να ικανοποιήσει αυτή την απαίτηση, χωρίς φυσικά το γεγονός αυτό να … επηρεάζει και τον ίδιο (μακριά από εμάς κι όπου να ‘ναι) ;

Κι όταν μάλιστα έχουν στα «χέρια» τους τη διαδικασία με την οποία οι ίδιοι … απέχουν των ευθυνών (λέγε με και … νόμος περί ευθύνης υπουργών, ασυλία βουλευτών κλπ), τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο εύκολα.

Σαφώς (σαφέστατα) και θα πρέπει να ελεγχθούν όλες εκείνες οι περιπτώσεις διασπάθισης του Δημοσίου χρήματος, της εκμετάλλευσης για ίδιον όφελος δημοσίων θέσεων ή ότι άλλο, και μάλιστα καθ’ όλη τη διάρκεια των 40 ετών της μεταπολίτευσης. Σαφώς (σαφέστατα) και θα πρέπει, όχι μόνο να ελεγχθούν ποινικά και αστικά όσοι φέρουν ευθύνες γι’ αυτά, αλλά και να δημευθούν οι περιουσίες τους προς όφελος του Δημοσίου (και μάλιστα άμεσα).

Από του σημείου αυτού όμως, μέχρι του να γίνει το πρώτιστο και, σε πολλές περιπτώσεις, το μοναδικό θέμα συζήτησης το ποιοι, πόσα, πότε και με ποιο τρόπο (πχ) χρηματοδότησαν ΜΚΟ που τελικά δεν ήταν τίποτε άλλο παρά μόνο «βιτρίνες» (και ούτε καν «σφραγίδες») ή μέσο για την απόκτηση προσωπικού πλούτου, το ποιοι, πόσα, πότε και με ποιο τρόπο (πχ) φοροδιέφευγαν, όταν μάλιστα τα πρόσωπα τα οποία αναφέρονται, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, δεν κατείχαν θέσεις που επηρέαζαν την εκάστοτε κυβερνητική πολιτική, αλλά αντιθέτως εκμεταλλεύονταν τα κενά νόμου ή την ανυπαρξία ελέγχου (από την ίδια ακριβώς κυβερνητική πολιτική), ή απλά «χρησιμοποιούνταν» ως τμήμα του - γνωστού πλέον - «κοινωνικού αυτοματισμού», η απόσταση είναι τεράστια.

Φτάσαμε σήμερα (καταλήξαμε καλύτερα) να θεωρούμε την προβλεπόμενη διαδικασία  ανακριτικής έρευνας, απαγγελίας κατηγοριών, ποινικής ή αστικής δίωξης, προσαγωγής ή ότι άλλο, ως θέαμα, ζήτημα προς συζήτηση, μονοθεματικό δελτίο πληροφοριών, όπου πρόσωπα ή θεσμοί (γνωστά ή άγνωστα στο πανελλήνιο) εμφανίζονται στις σύγχρονες αρένες των οθονών μας, ως βορά ελάχιστου κατευνασμού της δίκαιης οργής μας.

Όσον αφορά το ζήτημα του «θεάματος», δεν θα μπορούσε να εξηγηθεί αλλιώς η καθημερινή –σχεδόν – προβολή εικόνων από τα κεντρικά ΜΜΕ της χώρας, προσαγωγών στα δικαστήρια των … ως άνω αναφερομένων, των επεισοδίων (και μόνο αυτών ! ) σε πορείες και συλλαλητήρια, αλλά και των τούρκικων σήριαλ (σε πλήρη συμμόρφωση προς τα συμφωνημένα ; )και των διάφορων talent shows τύπου «The Voice», «Dancing With The Stars» κλπ

«Άρτος και Θεάματα» λοιπόν, «τροφή» του νου και της ψυχής, τροφή του θυμού και της οργής με … κατασταλτικά αποτελέσματα.

Και γι’ άλλη μια φορά, θα επιμείνω.

Μην «καταπίνετε αμάσητο» ότι σας προσφέρουν. Κρίνετε τους πάντες και τα πάντα, ακόμη και τις γραμμές που μπήκατε στον κόπο πριν λίγο να διαβάσετε. Εκφράστε τη γνώμη σας, έχοντας όσο το δυνατόν περισσότερα δεδομένα μπροστά σας. Σκεφθείτε.

Ας ξεκινήσουμε να ψάχνουμε την είδηση «πίσω από τις γραμμές». Ας δώσουμε την πρέπουσα σημασία στα σημαντικά που αφορούν όλους. Την πραγματική πείνα, την ανεργία, την κοινωνική εξαθλίωση και καταρράκωση κάθε έννοιας αξιοπρέπειας, την ανυπαρξία ενός σταθερού, δημόσιου και ανοιχτού προς όλους συστήματος υγείας και παιδείας, και τόσα άλλα.

Ο Ελληνισμός ανέκαθεν πήγαινε μπροστά μέσ’ από την διαρκή και τεκμηριωμένη αμφισβήτηση όσων θεωρούνταν θέσφατα, όσων  εμφανίζονταν ως κάτοχοι της μίας και μοναδικής «αλήθειας» και, μεσ’ από τη σύνθεση των απόψεων, γνωμών και (συχνά) αντεγκλήσεων, κατέληγε πιο δυνατός ώστε να διαρκεί αιώνες.

Ας το προσπαθήσουμε και σήμερα.