Κυβέρνηση «uber alles»;!

 

  Η καθεστωτική νοοτροπία που μάλλον διαπνέει τα υψηλά -τουλάχιστον- κλιμάκια των στελεχών της κυβέρνησης, υπό το κάλυμμα και της δημοσιονομικής εξυγίανσης και προσαρμογής, λαμβάνει πλέον δυστυχώς τα χαρακτηριστικά χιονοστιβάδας.

  Τελευταίο παράδειγμα η παρουσίαση των βασικών αξόνων για τη μεταρρύθμιση των ΟΤΑ που παρουσίασε ο ΥΠΕΣ κ. Λιβάνιος στο ετήσιο συνέδριο της ΚΕΔΕ στη Ρόδο. Κυρίως δε οι αλλαγές που αφορούν στην εκλογική διαδικασία για την ανάδειξη των αυτοδιοικητικών αρχών.

  Πιο συγκεκριμένα και όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα της ΚΕΔΕ, το σχέδιο νόμου του ΥΠΕΣ θα προβλέπει πως «Οι δημοτικές και περιφερειακές αρχές της χώρας θα εκλέγονται σε έναν και μόνο γύρο. Ο εκλογέας θα έχει τη δυνατότητα επιλογής και δεύτερου συνδυασμού, στο ίδιο ψηφοδέλτιο. Σε περίπτωση που κανένας συνδυασμός δεν συγκεντρώσει το 50% + 1 ψήφο επί των έγκυρων ψήφων της πρώτης επιλογής, οι δύο πρώτοι σε ψήφους συνδυασμοί προκρίνονται στη δεύτερη φάση καταμέτρησης.  Οι δεύτερες ψήφοι (δεύτερη επιλογή) των ψηφοδελτίων των συνδυασμών που μένουν εκτός της δεύτερης φάσης προστίθενται στις ψήφους των δύο πρώτων συνδυασμών. Επιτυχών συνδυασμός θα ανακηρύσσεται όποιος έχει συγκεντρώσει α) κατά την πρώτη φάση, το 50% + 1 ψήφο επί των εγκύρων της πρώτης επιλογής ή β) κατά τη δεύτερη φάση, τις περισσότερες ψήφους μεταξύ των δύο πρώτων συνδυασμών, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι δεύτερες ψήφοι των ψηφοδελτίων των συνδυασμών που αποκλείστηκαν από τη δεύτερη φάση»

  Ας δούμε τώρα πώς μέσα σε 130 λέξεις παραβιάζονται κατά τη γνώμη μου σειρά Άρθρων του Συντάγματος με την εντελώς αστήρικτη, απαράδεκτη και καταφανώς αντισυνταγματική αιτιολογική πρακτική που επιδιώκει την επίλυση «του προβλήματος της μειωμένης συμμετοχής των εκλογέων στον δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών» και της εξάλειψης «του σημαντικού κόστους διενέργειας του δεύτερου γύρου», όπως σημειώνεται.

  Αρχικά υπάρχει σαφής παραβίαση του Άρθρου 5Α Σ το οποίο στις παρ.1 & 2. προβλέπει πως «παρ.1 -Καθένας έχει δικαίωμα στην πληροφόρηση, όπως νόμος ορίζει. Περιορισμοί στο δικαίωμα αυτό είναι δυνατόν να επιβληθούν με νόμο μόνο εφόσον είναι απολύτως αναγκαίοι και δικαιολογούνται για λόγους εθνικής ασφάλειας, καταπολέμησης του εγκλήματος ή προστασίας δικαιωμάτων και συμφερόντων τρίτων», και «παρ.2 -Καθένας έχει δικαίωμα συμμετοχής στην Κοινωνία της Πληροφορίας. Η διευκόλυνση της πρόσβασης στις πληροφορίες που διακινούνται ηλεκτρονικά, καθώς και της παραγωγής, ανταλλαγής και διάδοσής τους αποτελεί υποχρέωση του Κράτους»

  Η παραβίαση της παρ.1 εδ.α’ του Άρθρου έγκειται στο γεγονός πως με το άνοιγμα και την καταμέτρηση της πρώτης ψήφου των εκλογέων, δημιουργείται ένα αποτέλεσμα το οποίο αποκρύπτεται από τους εκλογείς. Δεν προβλέπεται πουθενά η δημοσίευσή του (και πώς θα μπορούσε άλλωστε) στερώντας έτσι από αυτούς το δικαίωμα στην πληροφόρηση και του σχηματισμού γνώμης που είναι πολύ πιθανό να καθόριζαν και την επιλογή της δεύτερης ψήφου τους, όπως άλλωστε αποδείχθηκε περίτρανα στις τελευταίες αυτοδιοικητικές εκλογές όπου συνδυασμοί που πρώτευσαν στον πρώτο γύρο των εκλογών χάνοντας μόλις για 0,7% την εκλογή τους, έχασαν στον δεύτερο γύρο, ενώ άλλοι που ήρθαν δεύτεροι με διαφορά πάνω από 20% από τον πρώτο, τελικά κέρδισαν στον δεύτερο γύρο. Η παραβίαση δε του εδ.β’ που αφορά στους περιορισμούς που μπορούν με νόμο να επιβληθούν στο δικαίωμα της πληροφόρησης, είναι πασιφανής καθώς σε καμία περίπτωση η μη συμμετοχή των εκλογέων στον δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών αλλά και το κόστος του δεν μπορούν να νοηθούν ως παράγοντες που μπορούν να ενταχθούν στις έννοιες της «εθνικής ασφάλειας, καταπολέμησης του εγκλήματος ή προστασίας δικαιωμάτων και συμφερόντων τρίτων». Εκτός αν διευκρινιστεί τα δικαιώματα ή συμφέροντα ποιων «τρίτων» προσβάλλονται και πρέπει να προστατευτούν. Η παραβίαση της παρ.2 εδ.α’ του Άρθρου είναι επίσης πασιφανής και έχει την ίδια αιτιολογική βάση με την παραβίαση του εδ.α’ της παρ.1, ενώ η παραβίαση του εδ.β’ αφορά σαφώς στην απαγόρευση και όχι διευκόλυνση των εκλογέων για την πρόσβαση τους σε εξαιρετικά σημαντικές πληροφορίες -όπως αυτές των αποτελεσμάτων της εκλογικής διαδικασίας του πρώτου γύρου των εκλογών-  που «διακινούνται ηλεκτρονικά, καθώς και της παραγωγής, ανταλλαγής και διάδοσής τους». Μια διευκόλυνση μάλιστα που σύμφωνα με τη συνταγματική πρόβλεψη «αποτελεί υποχρέωση του Κράτους».

  Παράλληλα και από όσα εκτέθηκαν παραπάνω, υπάρχει σαφής παραβίαση του Αρ.14 Σ το οποίο στις παρ.1 & 2 προβλέπει πως «παρ.1 -Καθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και δια του τύπου τους στοχασμούς του τηρώντας τους νόμους του Κράτους» και «παρ.2 -O τύπος είναι ελεύθερος. H λογοκρισία και κάθε άλλο προληπτικό μέτρο απαγορεύονται». Βασικός προορισμός των προβλέψεων του Άρθρου, αποτελεί η προστασία του δικαιώματος στην ελεύθερη έκφραση και διάδοση των ιδεών. Ένα δικαίωμα που σαφώς αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας (Άρθρο 5 Σ). Με τη μη δημοσιοποίηση του αποτελέσματος της πρώτης ψήφου των εκλογέων, οι πολίτες όχι μόνον ως εκλογείς αλλά και ως υποψήφιοι, σαφώς και στερούνται του δικαιώματός τους στην πληροφόρηση αλλά και στο σχηματισμό γνώμης και κατά συνέπεια στην ελεύθερη έκφραση και διάδοσή της. Είναι νομίζω απολύτως σαφές πώς στη διάρκεια της μίας εβδομάδας που μεσολαβεί μεταξύ των δύο εκλογικών αναμετρήσεων, οι πολίτες είναι πολύ πιθανό τόσο να διατηρήσουν όσο όμως και να αλλάξουν την επιλογή της ψήφου τους, με βάση τόσο της γνώσης του αποτελέσματος όσο όμως και των επαφών, συζητήσεων, ανταλλαγής πληροφοριών, ενημέρωσής τους από τα ΜΜΕ κλπ. Μια διαδικασία που λαμβάνει χώρα σε ένα ικανό χρονικό διάστημα το οποίο εάν ισχύσει η νομοθετική πρόβλεψη που προτείνει ο κ Λιβάνιος, απλά… εξαφανίζεται. Ταυτόχρονα κι αν θέλετε σε μία διασταλτική ερμηνεία της παρ.2 του Άρθρου, με την «εξαφάνιση» της ενδιάμεσης μεταξύ των δύο εκλογών εβδομάδας, επιβάλλεται μία ιδιότυπη και προληπτική «λογοκρισία» στον Τύπο, καθώς γεγονότα τα οποία θα συνέβαιναν μέσα σε αυτή την εβδομάδα, από δημόσιες δηλώσεις μέχρι… μυστικές συναντήσεις και συνομιλίες, θα έβλεπαν το φως της δημοσιότητας συμβάλλοντας έτσι στο σχηματισμό γνώμης από τους πολίτες. Ο Τύπος έτσι στερείται του ρόλου του ως «θεμέλιο της Δημοκρατίας» και ελεγκτής της λειτουργίας της.

  Η παραβίαση των συνταγματικών επιταγών μέσω των νομοθετικών προτάσεων του υπουργού, γίνεται ίσως πιο σοβαρή αλλά και περισσότερο εμφανής και διάχυτη στο Αρ.52 Σ το οποίο προβλέπει ότι «H ελεύθερη και ανόθευτη εκδήλωση της λαϊκής θέλησης, ως έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας, τελεί υπό την εγγύηση όλων των λειτουργών της Πολιτείας, που έχουν υποχρέωση να τη διασφαλίζουν σε κάθε περίπτωση». Κατά τη γνώμη μου λοιπόν και με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, υπάρχει τόσο προφανής παραβίαση της συνταγματικής πρόβλεψης που ίσως και να μην χρειαζόταν καν αναφορά. Θα πρέπει εδώ να αναρωτηθεί κανείς τόσο ως ψηφοφόρος αλλά και ως μέλος οποιουδήποτε επιπέδου κρατικής λειτουργίας (κυρίως νομοθετικού και εκτελεστικού) εάν η μη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων της πρώτης ψήφου όχι μόνο προσβάλλει αλλά και νοθεύει την ελευθερία της λαϊκής θέλησης. Με όσα νομίζω αναφέρθηκαν παραπάνω, εάν η προτεινόμενη νομοθετική πρόβλεψη τεθεί σε ισχύ, ευθύνη για την παραβίαση του εξαιρετικά σημαντικού Άρθρου 52 Σ θα φέρει όχι μόνο η εκτελεστική (κυβερνητική) πλειοψηφία, αλλά και η νομοθετική. Όσες και όσοι δηλαδή βουλευτές την υπερψηφίσουν, ενώ θα έπρεπε όχι μόνο να εγγυώνται «την ελεύθερη και ανόθευτη» έκφραση των πολιτών, αλλά και την «υποχρέωση να τη διασφαλίζουν σε κάθε περίπτωση». Καθώς δε η «ελεύθερη και ανόθευτη» έκφραση των πολιτών συνδέεται άμεσα στο Άρθρο 52 Σ με τη «λαϊκή θέληση», θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι υπάρχει επίσης παραβίαση θεμελιώδους συνταγματικής πρόβλεψης όπως της παρ.2 του Αρ.1 που προβλέπει ότι «Θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία».

  Εν κατακλείδι, καθώς ήδη αναφέρθηκε παραπάνω, η προτεινόμενη νομοθετική πρόβλεψη παραβιάζει και την παρ.1 του Αρ.5 Σ η οποία αναφέρει ότι «Καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Xώρας… ». Από το σύνολο όσων έχουν ήδη αναφερθεί, γίνεται νομίζω κατανοητό πως στην ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας των εκλογέων βασικό ρόλο διαδραματίζει και το δικαίωμά τους στην ελεύθερη και ανεμπόδιστη πληροφόρησή τους για γεγονότα που θα επηρέαζαν καθοριστικά το σχηματισμό της γνώμης τους, ώστε αυτή στη συνέχεια να μπορεί να εκφραστεί ελεύθερα και ανόθευτα. Κάτι που αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο του πολιτεύματος της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.

  Ολοκληρώνοντας το μακροσκελές είναι η αλήθεια αυτό κείμενο, θα πρέπει να αναφερθεί και η σαφής παραβίαση του Αρ.25 παρ.1 εδ α΄& β΄ και παρ.2 που προβλέπουν ότι «παρ.1 εδ α΄& β΄ -Τα δικαιώματα του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου και η αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου τελούν υπό την εγγύηση του Κράτους. Όλα τα κρατικά όργανα υποχρεούνται να διασφαλίζουν την ανεμπόδιστη και αποτελεσματική άσκησή τους» και «παρ.2 -H αναγνώριση και η προστασία των θεμελιωδών και απαράγραπτων δικαιωμάτων του ανθρώπου από την Πολιτεία αποβλέπει στην πραγμάτωση της κοινωνικής προόδου μέσα σε ελευθερία και δικαιοσύνη». Εάν λοιπόν γίνει δεκτή η παραβίαση των παραπάνω Άρθρων του Συντάγματος, η παραβίαση και του Αρ.25 το οποίο μάλιστα κάνει αναφορά σε «θεμελιώδη και απαράγραπτα» δικαιώματα του ανθρώπου, γίνεται αμέσως αντιληπτό ότι η σημερινή ελληνική Πολιτεία μέσω των κυβερνητικών εκπροσώπων της, κάθε άλλο παρά «αποβλέπει στην κοινωνική πρόοδο μέσα σε ελευθερία και δικαιοσύνη».

Χαμένοι στη μετάπραξη*

 

  Το έργο της ανάπλασης της πλατείας 28^ης Οκτωβρίου, γνωστότερης στους καβαλιώτες ως «πλατεία Καπνεργάτη», αποτελεί κλασικό παράδειγμα ενός διαχρονικά κακού τρόπου διαχείρισης των δημοσίων έργων.

  Βρισκόμαστε ήδη στον τρίτο χρόνο από την έναρξη των εργασιών ανάπλασης της πλατείας. Ενός έργου που σύμφωνα με τη σύμβασή του έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί σε 18 μήνες.

  Κι ενώ έχει δοθεί ήδη η 6^η παράταση στον χρόνο υλοποίησής του, τις τελευταίες ημέρες το θέμα μετεγκατάστασης της πιάτσας ΤΑΧΙ που βρίσκεται στην περιοχή, ώστε να συνεχιστούν οι εργασίες ανάπλασης σύμφωνα με την εγκεκριμένη μελέτη, απασχολεί την τοπική επικαιρότητα.

  Ένα ζήτημα που -λογικά- δεν θα έπρεπε να υφίσταται καθώς η διαβούλευση με την τοπική κοινωνία, στην οποία φυσικά περιλαμβάνονται και οι επαγγελματίες των TAXI που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, θα είχε αναδείξει τους προβληματισμούς αλλά πιθανόν και τις λύσεις στα ζητήματα που θα είχαν τεθεί.   

  Μια διαβούλευση που, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε πρόσφατα η τοπογράφος μηχανικός κα Αλ. Τσανάκα έγινε το 2019. Δύο χρόνια δηλαδή μετά τη δημοπράτηση του έργου και περίπου έναν χρόνο πριν αυτό και τυπικά ξεκινήσει, λαμβάνοντας ουσιαστικά τον χαρακτήρα «ενημέρωσης προς ενδιαφερομένους», παρά αυτόν μιας ανταλλαγής επιχειρημάτων.

  Αποτέλεσμα των παραπάνω, η επιλογή μιας νομικά έωλης και πρακτικά  ακατάλληλης προσωρινής (φαντάζομαι) λύσης για τη μετεγκατάσταση της πιάτσας, την οποία και -λογικά- δεν χρησιμοποιούν οι επαγγελματίες του χώρου.

  Σφάλμα λοιπόν (και διαχρονικό) η μη διαβούλευση ΠΡΙΝ την οριστική έγκριση της μελέτης υλοποίησης, καθώς υπήρχε άπλετος χρόνος γι’ αυτό.

  Εφόσον λοιπόν φτάσαμε στο σήμερα, η μετεγκατάσταση σε πιάτσα ΤΑΧΙ που θα πληρεί τα κριτήρια της ΥΑ 41911/25-2-21 (Αρ. Φύλλου 753) ) αλλά και του Αρ.34 του ΚΟΚ, φαντάζει πλέον ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα.

  Δυσεπίλυτο καθώς ακόμη και η πρόταση που κατέθεσαν οι επαγγελματίες ΤΑΧΙ με τη μελέτη της κας Τσανάκα, κατά τη γνώμη μου είναι ανεφάρμοστη καθώς καταργεί μέρος της εγκεκριμένης μελέτης ανάπλασης της πλατείας, κατά το μέρος που προβλέπει στάση (σε χώρο ιδιοκτησίας ποιου; ) και έξοδο στην οδό Βενιζέλου από την οδό Αβέρωφ. Κάτι που λογικά σημαίνει τροποποίηση μιας ήδη εγκεκριμένης και με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση μελέτης.

  Συμπερασματικά και ως ένα σύνηθες ελληνικό φαινόμενο, τα λάθη και αστοχίες του παρελθόντος που θα μπορούσαν άνετα να έχουν αποφευχθεί, καταλήγουν σε δυσεπίλυτα προβλήματα που δημιουργούν εντάσεις και το πιο πιθανό είναι να οδηγήσουν σε… προσωρινά μόνιμες λύσεις. Λύσεις που διόλου απίθανο να δημιουργήσουν νέα προβλήματα.

   Όσο για τις αλλεπάλληλες καθυστερήσεις του έργου, αυτό ίσως αποτελέσει αντικείμενο ενός άλλου κειμένου

 

*μετάπραξη, σύμφωνα με μία ερμηνεία, σημαίνει το μη αναμενόμενο ή το… μετά το αναμενόμενο ή -κατ’ άλλους- το μη λογικό σύμφωνα με τον ορθό λόγο

 

Πηγές:

https://www.neaegnatia.eu/afti-einai-i-proteinomeni-lysi-gia-tin-piatsa-taksi/

https://www.k-tipos.gr/%CE%B4%CF%8C%CE%B8%CE%B7%CE%BA%CE%B5-%CE%B7-%CE%B5%CE%BA%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CF%80%CE%BB%CE%B1%CF%83%CE%B7-%CF%84/

https://satataxi.gr/ypourgikh-apofash-gia-ta-krithria-xwrothethshs-twn-thesewn/

https://www.podilattiki.gr/sites/podilattiki/files/%CE%86%CF%84%CF%85%CF%80%CE%B7_%CE%BA%CF%89%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%B7%CF%83%CE%B7_%CE%9A%CE%9F%CE%9A_2021-11-30_.pdf

Αδέσποτη επικοινωνία

 

  Μεγάλος ο θόρυβος και πολλές συζητήσεις-παρεμβάσεις για τη μη προβολή τελικά του ντοκιμαντέρ «Αδέσποτα κορμιά» της, παντελώς άγνωστης μέχρι πριν λίγες ημέρες στην πλειοψηφία των καβαλιωτών, σκηνοθέτιδος Ελίνας Ψύκου.

  Ο θόρυβος και οι συζητήσεις προκλήθηκαν -με δυο λόγια- τόσο λόγω της αφίσας που προωθούσε την προβολή του ντοκιμαντέρ, αλλά και σε ορισμένους κύκλους λόγω του θέματός του, όσο κι από την απόφαση της Αντιπεριφέρειας Καβάλας για την επέκταση των κατασκευαστικών εργασιών που εκτελούνται αυτή την περίοδο στο διπλανό κτίριο-αμφιθέατρο της Νομαρχίας, προς την πλευρά του θερινού κινηματογράφου «Ζέφυρος», στον οποίο είχε προγραμματιστεί και η προβολή του. Μία απόφαση που ουσιαστικά και τυπικά ακύρωνε αυτή την προγραμματισμένη προβολή.

  Χωρίς να κρίνω το, όντως αμφιλεγόμενο όσο και ενδιαφέρον διαλογικά, θέμα του ντοκιμαντέρ που αφορά στα «… δικαιώματα των γυναικών στην άμβλωση, την εξωσωματική γονιμοποίηση και την ευθανασία» στο κείμενο αυτό θα σταθώ στην αφίσα η οποία επιλέχθηκε για να το προωθήσει και μάλλον ήταν αυτή που -δικαίως κατά τη γνώμη μου- προκάλεσε και τις περισσότερες αντιδράσεις.

  Η αφίσα λοιπόν του ντοκιμαντέρ απεικονίζει μία ημίγυμνη σε προχωρημένο μάλλον στάδιο εγκυμοσύνης γυναικεία μορφή, με σαφή όμως χριστιανικά θρησκευτικά χαρακτηριστικά, καθώς προσομοιάζει στην Παρθένο Μαρία, η οποία μάλιστα παρουσιάζεται ως εσταυρωμένη, με φόντο τα αστέρια της σημαίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

  Ο λόγος επιλογής της συγκεκριμένης αφίσας, προφανής. Δεν θα είναι άλλωστε η πρώτη φορά που στο όνομα της συνταγματικά κατοχυρωμένης ελευθερίας (και) της καλλιτεχνικής έκφρασης, επιλέγεται ένα θέμα που προκαλεί εντυπώσεις και γιατί όχι, σοκάρει.

  Γεννούνται λοιπόν τα ερωτήματα. Σχετική ή όχι η αφίσα με το θέμα του ντοκιμαντέρ; Προσπαθεί να περάσει κάποιο μήνυμα κι αν ναι ποιο; Θα μπορούσε να έχει επιλεγεί κάποια άλλη;

 Ξεκινώντας από το τελευταίο, γνώμη μου είναι πως σαφώς και ναι. Άνετα θα μπορούσε να έχει επιλεγεί η δημιουργία μιας οποιασδήποτε άλλης αφίσας, πιο σχετικής ίσως με το θέμα του ντοκιμαντέρ, η οποία παράλληλα θα περνούσε τα μηνύματα που θέλει η δημιουργός της. Μηνύματα τα οποία, σύμφωνα με τις αναφορές της ίδιας της σκηνοθέτιδος σε συνέντευξή της στο διαδικτυακό «Βήμα» τον Μάρτιο του 2024 (σύνδεσμος https://www.tovima.gr/2024/03/17/culture/elina-psykou-ti-anazitas-me-ta-adespota-kormia/) αφορούν στο «πώς τοποθετούμαστε ως “κορμιά” απέναντι σε αυτούς που διεκδικούν το κορμί μας…». Μεταφέροντας αυτούσια τα λόγια της κας Ψύκου, το θέμα του ντοκιμαντέρ είναι «… με το βλέμμα στραμμένο στην κοινωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τις αντιφάσεις της, τους τρόπους με τους οποίους η αυτοδιάθεση και η ελευθερία του σώματος, της ανθρώπινης ύπαρξης δεν είναι δεδομένη ακόμα και στις ευνομούμενες χώρες της Ευρώπης». Ιδιαίτερα δε για την αφίσα και τα μηνύματα που αυτή προσπαθεί να περάσει, αναφέρει πως «συμπυκνώνει εικαστικά την αντίφαση του σύγχρονου δυτικού κόσμου ως προς την αντιμετώπιση βασικών ατομικών δικαιωμάτων» σημειώνοντας παράλληλα πως δεν αποτελεί «πρόκληση» ή «βλασφημία» αλλά μόνο μία «…  ανάγκη προάσπισης έκφρασης, αυτονομίας και αυτοδιάθεσης». Και η κα Ψύκου δεν έμεινε εδώ. Αναφερόμενη στις οξείες αντιδράσεις που προκάλεσε η προβολή του ντοκιμαντέρ της στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, αντιδράσεις που προκάλεσαν την απόφαση του διευθυντή της Διεύθυνσης Αστυνομίας Θεσσαλονίκης για την απαγόρευση κάθε υπαίθριας δημόσιας συνάθροισης την ημέρα και ώρες της προβολής του, αντιδράσεις που χαρακτήρισε ως προσπάθεια λογοκρισίας, «άνοιξε την βεντάλια» των συλλογισμών της αναφέροντας πως η συζήτηση που η ίδια ήθελε να ανοίξει με τη δημιουργία του, έχει να κάνει με το «… πώς τοποθετούμαστε ως “κορμιά” απέναντι σε αυτούς που διεκδικούν το κορμί μας είτε είναι η πολιτεία, είτε είναι η θρησκεία, οι ίδιοι οι θεσμοί. Γιατί όλοι οι θεσμοί θέλουν ένα κομμάτι μας, διεκδικούν ένα κομμάτι από το σώμα μας, από τη σκέψη μας, ένα κομμάτι ελέγχου». Μάλιστα.

  Αν και το θέμα μπορεί να γίνει αντικείμενο μιας πολύ μεγαλύτερης ανάλυσης, ας μου επιτραπεί εδώ και σε σχέση με τα ερωτήματα που τέθηκαν προηγουμένως, να συμπεράνω ότι, τελικά και γι’ άλλη μια φορά, μια σειρά από ενδιαφέροντα όσο και αμφιλεγόμενα ζητήματα, όπως ο θεσμικός όσο και κοινωνικός διάλογος που αφορά στις σχέσεις του τρίπτυχου άτομο-κράτος-εκκλησία, «θυσιάστηκαν» στον βωμό του εντυπωσιασμού και της επικοινωνίας.

  Η αφίσα λοιπόν, πέτυχε το σκοπό της. Όχι αυτόν της επικοινωνίας ενός ενδιαφέροντος ίσως ντοκιμαντέρ, αλλά αυτόν της πρόκλησης και του σοκ. Της ολοένα και αυξανόμενης τάσης των σύγχρονων καλλιτεχνών να προβάλλουν το έργο τους θίγοντας το θρησκευτικό -κυρίως- συναίσθημα του κοινού τους, έχοντας εκ των προτέρων σίγουρες τις αντιδράσεις που, αναλόγως της έκτασής τους, θα διαφημίσουν -έστω και αρνητικά- κάνοντας γνωστούς τόσο τους ίδιους, όσο και τις δημιουργίες τους.

  Τίθεται όμως κι ένα άλλο, παράλληλο ζήτημα. Αυτό της «προσχηματικής και με στοιχεία λογοκρισίας» όπως αναφέρεται απόφασης της Αντιπεριφέρειας Καβάλας να επεκτείνει τις κατασκευαστικές εργασίες στο διπλανό κτίριο του αμφιθεάτρου. Μία απόφαση που, για λόγους ασφαλείας όπως κρίθηκε και δικαστικά, προκάλεσε και το πρόωρο κλείσιμο του θερινού κινηματογράφου «Ζέφυρος» με αποτέλεσμα την μη προβολή τελικά του συγκεκριμένου ντοκιμαντέρ.

  Κι αν η συνταγματική προστασία της ελεύθερης (και) καλλιτεχνικής έκφρασης αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο μιας ευνομούμενης δημοκρατικής πολιτείας, τότε και παράλληλα η έκδοση μιας κανονιστικής διοικητικής απόφασης, η οποία μάλιστα έχει ελεγχθεί και δικαστικά, θα πρέπει επίσης να εκλαμβάνεται ως τέτοιο. Γιατί στο τέλος, τόσο η ελευθερία της έκφρασης των καλλιτεχνών, όσο και οι διοικητικές αποφάσεις, κρίνονται από το κοινό-πολίτες τους οποίους αφορά,

  Ας πρυτανεύσει λοιπόν η λογική, η σύνεση και κυρίως ας πιέσουμε τους εαυτούς μας να ξεπεράσουν την επιφάνεια της επικοινωνίας, εμβαθύνοντας στην ουσία των πραγμάτων.

Οι καιροί ου μενετοί

 

  Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι η περίοδος της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας, αν και πρόσφερε τα μέγιστα στην εδραίωση του δημοκρατικού πολιτεύματος στην Ελλάδα, εν τούτοις και σταδιακά δεν απέφυγε να μετατραπεί σε μία ιδιότυπη εκλόγιμη ολιγαρχία, με την οικογενειοκρατία και το οικονομικό κατεστημένο να κυριαρχούν

  Οι σχέσεις μεταξύ πολιτικών και οικονομικών παραγόντων, ξέφυγαν από τη θεσμική και διάφανη λειτουργία τους, αποκτώντας έντονα στοιχεία μιας κακώς εννοούμενης σύμπραξης συμφερόντων (διαπλοκής) για την απόκτηση προσωπικών οικονομικών -κυρίως- ωφελημάτων

  Οι ως άνω παραδοχές, είχαν ως αποτέλεσμα λανθασμένες -αν όχι υπαγορευμένες- πολιτικές αποφάσεις σε καίριους και αποφασιστικούς για την μελλοντική πορεία της χώρας τομείς πολιτικής, μιας και αυτό που προείχε ήταν το προσωπικό οικονομικό-κομματικό συμφέρον και όχι αυτό της εδραίωσης ενός διεθνώς σεβαστού και οικονομικά ισχυρού κράτους

  Παράλληλα, τα έντονα φαινόμενα τόσο της σύμπραξης οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων, όσο και η διαχρονική παρουσία τους, οδήγησαν τους πολίτες στο να απαξιώσουν συνειδητά τόσο το σύνολο των πολιτικών ως προσώπων, όσο και την ίδια την πολιτική ως μία ενεργή, προσωπική τους ενασχόληση με τα κοινά

  Αποτελεί πλέον κοινή διαπίστωση πως χρειάζεται μια Νέα_Ελληνική_Αφετηρία που θα στηρίζεται σε 4 βασικούς πυλώνες πολιτικής:

·         Την επανενεργοποίηση του πολιτικού ενστίκτου των πολιτών

·         Την επανεδραίωση του διεθνούς κύρους της χώρας

·         Την εξυγίανση της πολιτικό-οικονομικής της ζωής και

·         Την κοινωνική ομοψυχία και συνοχή

  Με ισχυρή θέληση για :

• τη δημιουργία μιας κοινωνίας κριτικά σκεπτόμενων πολιτών, με εθνική ομοψυχία και προσηλωμένη σε ό,τι είναι συλλογικά επωφελές

• μία Ελλάδα διεθνώς αποδεκτή ως κράτος που παλεύει, διεκδικεί και κατακτά όσα ιστορικά, πολιτισμικά και βάσει του Διεθνούς Δικαίου δικαιούται

• ένα κράτος απαλλαγμένο από την διαπλοκή πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων

θέτοντας ως απαράβατους όρους :

• την τήρηση του Συντάγματος, την προστασία και την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος, του κοινοβουλευτισμού και της εθνικής ανεξαρτησίας και

• την αδιαπραγμάτευτη θέση για ισονομία, δικαιοσύνη και αξιοκρατία

με την παράλληλη εγγύηση για :

• τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας, χωρίς εξαρτήσεις και πάντα με γνώμονα ό,τι είναι εθνικά ωφέλιμο

• την τήρηση των Διεθνών Συμφωνιών της, μη διστάζοντας να διερευνηθεί κάθε δυνατός τρόπος απαγκίστρωσής της από ό,τι έρχεται σε αντίθεση με τις διαχρονικές και προαιώνιες ιστορικές και πολιτισμικές της αναφορές

για να επιδιωχθεί :

• μία απόλυτα ενεργή εξωτερική πολιτική με σκοπό την πρόληψη αλλά και την ανατροπή κάθε προσπάθειας επιβουλής ή ακύρωσης κυριαρχικών -ή άλλων- δικαιωμάτων

• η αλλαγή πολιτικής στο μεταναστευτικό ζήτημα, περνώντας από τη διαχείριση στην καθολική αντιμετώπιση, σε κάθε τομέα και επίπεδο πολιτικής

• η άμεση εφαρμογή ειδικού σχεδίου για την αναστροφή των αρνητικών δεδομένων όσον αφορά στο δημογραφικό ζήτημα της χώρας

• η άμεση ανάληψη ενεργών πρωτοβουλιών για την εκμετάλλευση κάθε διαθέσιμου πόρου για την ενεργειακή της κάλυψη

• η καθιέρωση ενός συστήματος Παιδείας με αποκλειστικό σκοπό, όχι απλά την επαγγελματική αποκατάσταση, αλλά τη δημιουργία κριτικά σκεπτόμενων πολιτών

• η αναστροφή του παραγωγικού μοντέλου -σε κάθε τομέα παραγωγής- με επένδυση στην έρευνα και την καινοτομία

• η εξυγίανση, αναβάθμιση και επέκταση των δραστηριοτήτων του συνόλου των βιομηχανιών αμυντικής υποστήριξης της χώρας

• η άμεση αναβάθμιση του Πρωτοβάθμιου Συστήματος Υγείας και η καθιέρωσή του στη συνείδηση των πολιτών ως πυλώνα της προληπτικής -κυρίως- ιατρικής

• η έμπρακτη και σε κάθε επίπεδο εφαρμογή της συνταγματικής πρόβλεψης για τον πραγματικό διαχωρισμό μεταξύ νομοθετικής, εκτελεστικής και δικαστικής λειτουργίας

Οι καιροί ου μενετοί.

Αποχή. Πολιτική στάση ή πρόβλημα;

 

  Με αφορμή το αποτέλεσμα των πρόσφατων εκλογών για την επιλογή των εκπροσώπων μας στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, το μοναδικό ευθέως αντιπροσωπευτικό των πολιτών θεσμικό όργανο της ΕΕ, με ευρείες μάλιστα αρμοδιότητες μετά και τη Συνθήκη της Λισαβόνας, κάποιες σκέψεις που ίσως εξηγούν το γιατί τελικά (και) στη χώρα μας το φαινόμενο της αποχής είχε, αλλά παίρνει πλέον ανησυχητικά μεγάλες διαστάσεις.

  Αρχικά, υπάρχουν οι κλασικές επικλήσεις στα αδιαμφισβήτητα γεγονότα της μη κατανόησης από τους πολίτες α) του τρόπου θεσμικής οργάνωσης της ΕΕ, β) της πολυπλοκότητας των διοργανικών σχέσεων με βάση τις οποίες λαμβάνονται οι αποφάσεις της και γ) γιατί και πώς οι δημόσιες πολιτικές της επηρεάζουν άμεσα και έμμεσα τις ζωές τους. Κάτι που έχει δημιουργήσει ολόκληρη επιστημονική συζήτηση σχετικά με το -υπαρκτό ή όχι- δημοκρατικό της έλλειμμα. Οι αιτίες όμως αυτές δεν εξηγούν στο σύνολό της την απαξίωση που επιδεικνύουν οι πολίτες της Ένωσης και με εκκωφαντικό πλέον τρόπο και στη χώρα μας.

  Με βάση τα τελευταία στοιχεία της ΕΕ, όπως φαίνεται και στον Πίνακα 1, η αποχή των πολιτών στα 16 από τα 27 κράτη μέλη της στις τελευταίες ευρωεκλογές, κυμάνθηκε σε ποσοστά άνω του 50%. Χαρακτηριστικότερες περιπτώσεις αποτελούν αυτές της Κροατίας (78,7%) και της Λιθουανίας (71,1%), ενώ σε Βουλγαρία, Εσθονία, Λετονία, Πορτογαλία, Σλοβακία και Τσεχία το ποσοστό αποχής ξεπέρασε το 60%.

  Αντίθετα, χαμηλά ποσοστά αποχής παρουσιάζει η Μάλτα (27%) των 530.000 ψηφοφόρων, το Λουξεμβούργο (17,8%) και το Βέλγιο (10,8%) με τις δύο τελευταίες χώρες να φιλοξενούν την έδρα πλειάδας θεσμικών και μη οργάνων της Ένωσης.

  Με βάση τα παραπάνω, θα μπορούσε κανείς να καταλήξει στα εξής συμπεράσματα:

• με την -όχι χωρίς αστερίσκους- εξαίρεση της Ρουμανίας (με αποχή στο 47,6%) και -των ειδικών συνθηκών λόγω Β. Ορμπάν- Ουγγαρίας (41,6%), οι πολίτες στο σύνολο των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης που εντάχθηκαν στην ΕΕ το 2004, το 2007 και το 2013, δείχνουν απογοητευμένοι πλέον από αυτή την επιλογή των κυβερνήσεών τους
• ακόμη και οι πολίτες των προηγμένων κοινωνικοοικονομικά χωρών της Βορειοδυτικής Ευρώπης, όπως η Σουηδία, η Δανία, η Αυστρία αλλά και η Γαλλία, εμφανίζουν τα ίδια σημάδια «ευρωκόπωσης», με ποσοστά αποχής που ξεπερνούν το 40% και πλησιάζουν στο 50%
• ταυτόχρονα, δύο στους τρεις Γερμανούς και πάνω από οκτώ στους δέκα Λουξεμβούργιους και Βέλγους πολίτες, δείχνουν να απολαμβάνουν τα οφέλη από τη συμμετοχή τους στην ΕΕ. Σημειώνεται ότι και στις τρεις χώρες έχουν την έδρα τους σημαντικά θεσμικά όργανα της ΕΕ και της ΟΝΕ.

                Πίνακας 1

 
  «Επιστρέφοντας» στην Ελλάδα και εξετάζοντας τα στοιχεία της αποχής των πολιτών της από την εκλογική διαδικασία των ευρωεκλογών, όπως φαίνεται και στον Πίνακα 2, παρατηρούμε ότι ενώ στην πρώτη αυτού του «είδους» εκλογική αναμέτρηση στη χώρα το 1981 η αποχή ήταν μόλις στο 21,5%, το ποσοστό αυτό πλησίασε στον τριπλασιασμό του το 2024, «αγγίζοντας» στις πρόσφατες ευρωεκλογές το 59%. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι μέχρι και τις ευρωεκλογές του 1999, το ποσοστό αποχής δεν ξεπέρασε το 30%. Ρόλο βέβαια σε αυτό -εκτός άλλων που θα αναφερθούν παρακάτω- έπαιξε το γεγονός ότι οι ευρωεκλογές τόσο του 1981 όσο και του 1989 έγιναν ταυτόχρονα με τις βουλευτικές εκλογές. 

            Πίνακας 2

   Ακόμη δε κι εάν το ποσοστό αποχής του 36,8% των ευρωεκλογών της «χρονιάς των Ολυμπιακών αγώνων» του 2004 μπορεί να χαρακτηριστεί ως «ανεκτό», δεν παύει να αποτελεί σαφή ένδειξη αυτού που θα επακολουθούσε. Έτσι, στις αμέσως επόμενες εκλογές του 2009 καταγράφηκε το μεγαλύτερο μέχρι και φέτος ποσοστό αποχής (47,4%), με το ποσοστό αυτό να μην πέφτει κάτω από το 40% και στις δύο επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις του 2014 και του 2019, παρά το ότι οι δεύτερες διεξήχθησαν μαζί με τον Α’ γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών.

  Με βάση τα παραπάνω, μπορεί να τεθεί το ερώτημα: τι άλλαξε στη χώρα αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση ώστε μετά το 1999 τα ποσοστά αποχής να αγγίζουν και ξεπερνούν κατά πολύ το 40%;

  Παράγοντες που είναι πολύ πιθανό να συνέβαλαν καθοριστικά σε αυτό, μπορεί να είναι:

• το έλλειμμα πολιτικών ηγετών όπως οι Καραμανλής, Παπανδρέου, Αντενάουερ, Κολ, Σμιτ, Σιράκ, ντ’ Εσταίν, Μιτεράν, Σπάακ, Ντελόρ κ.α, που με το προσωπικό και πολιτικό τους κύρος κατάφερναν να συσπειρώνουν και να πείθουν τους πολίτες, καθορίζοντας ταυτόχρονα και την πορεία της ΕΕ
• η προσήλωση των διαδόχων τους στις απόλυτα συμβατές με την ελεύθερη οικονομία της αγοράς δημόσιες πολιτικές, ανεξάρτητα από τις κοινωνικές επιπτώσεις τους
• εξαιρετικής σημασίας διεθνή αλλά και ευρωπαϊκά γεγονότα όπως η έντονη πλέον επέκταση του φαινομένου της οικονομικής παγκοσμιοποίησης, η ανάληψη δράσης από το ΝΑΤΟ στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας, η υιοθέτηση του ευρώ ως κοινού νομίσματος των χωρών μελών της ΟΝΕ και η συνεπαγόμενη υιοθέτηση του μοντέλου οικονομικής διακυβέρνησης (κ.α.), που συνέβαλλαν καταλυτικά στην προσπάθεια των οικονομικών και πολιτικών ελίτ της ΕΕ να προχωρήσουν πιο γρήγορα τις διαδικασίες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης σε πληθώρα σημαντικών τομέων πολιτικής, κάτι που δεν γινόταν εύκολα ούτε αντιληπτό, ούτε αποδεκτό από τους πολίτες της (πχ καταψήφιση με δημοψηφίσματα σε Γαλλία και Ολλανδία του σχεδίου συντάγματος της ΕΕ
• η αποτυχία ορθής και με κατανοητά από τους πολίτες αποτελέσματα εφαρμογής της πολιτικής συνοχής της ΕΕ, που αποσκοπεί στη μείωση του φαινομένου της περιφερειακής ανισότητας τόσο μεταξύ των κρατών όσο και μεταξύ των περιφερειών του
• οι διαδοχικές κρίσεις που έπληξαν (σε διαφορετικό βαθμό) τις χώρες-μέλη της ΕΕ (οικονομική και χρηματοπιστωτική, μεταναστευτική, Covid-19) που ανέδειξαν την ισχυροποίηση του διακυβερνητικού και όχι υπερεθνικού χαρακτήρα της, μέσω της ανεπάρκειάς της να τις αντιμετωπίσει συλλογικά με πνεύμα αμοιβαιότητας και αλληλεγγύης, κάτι που απομάκρυνε έτι περαιτέρω τους πολίτες πολλών χωρών από την ιδέα του «ευρωπαίου πολίτη
• η αποτυχία αντιμετώπισης ενός άκρατου και σε πολλές περιπτώσεις με σαφή πολιτική-κρατική υποκίνηση μεταναστευτικού ρεύματος από χώρες της Αφρικής και της Ασίας

  Θα μπορούσαν ίσως να αναφερθούν σειρά άλλων παραγόντων. Το σίγουρο είναι πάντως ότι παράγοντες όπως το έλλειμμα πολιτικής ηγεσίας η οποία να εμπνέει εμπιστοσύνη αλλά και η σπουδή των σύγχρονων οικονομικό-πολιτικών ελίτ της ΕΕ όσον αφορά στη λήψη αποφάσεων που προωθούν μια ασύμβατη -τουλάχιστον- πολιτική, τόσο με τις θελήσεις των πολιτών, όσο και με τις αρχές και αξίες πάνω στις οποίες «οικοδομήθηκε» η ΕΕ, μπορούν να θεωρηθούν ως οι κατ’ εξοχήν αιτίες που απομάκρυναν τους λαούς της από την έκφραση της γνώμης τους στην κάλπη, θεωρώντας πως η όποια αντίδρασή τους μέσω της ψήφου, απλά δεν λαμβάνεται υπ’ όψη.

  Αξίζει να σημειωθεί ότι παράλληλη αλλά όχι ταυτόσημη πορεία ακολουθούν τα ποσοστά αποχής και στις βουλευτικές εκλογές της χώρας. 

  Ενώ δηλαδή ήδη από τις ευρωεκλογές του 2004 το ποσοστό αποχής είχε ξεπεράσει το 35%, όπως φαίνεται και στον Πίνακα 3, έπρεπε να φτάσουμε στις βουλευτικές εκλογές του 2012 στην Ελλάδα για να «συναντήσουμε» τα ίδια ποσοστά.

                                                                    Πίνακας 3

  Αναλύοντας λίγο περισσότερο τα στοιχεία του Πίνακα 3, θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα «χρόνια της ευημερίας» μέχρι και το 2007, διαδέχθηκε η οικονομική κρίση του 2009-2015. Κάτι που φαίνεται να επηρέασε άμεσα τους πολίτες της χώρας καθώς το 29% της αποχής από τις κάλπες που σημειώθηκε στις βουλευτικές εκλογές του Απριλίου του 2009 (που χαρακτηρίστηκαν από το «λεφτά υπάρχουν» του Γ. Παπανδρέου), ξεπέρασε το 43% σε αυτές του Σεπτεμβρίου του 2015 μετά την υπογραφή και του 3^ου Μνημονίου. Ένα ποσοστό που έμεινε κοντά στο 40% και στις εκλογές του Μαΐου του 2023, για να φτάσει στο 47% έναν μήνα αργότερα στις επαναληπτικές εκλογές του Ιουνίου.

  Χαρακτηριστικός είναι δε ο Πίνακας 4, με βάση τον οποίο τα μικρότερα (αν και πάνω από 30%) ποσοστά αποχής στη χώρα, παρατηρούνται ακριβώς επάνω στη διαδρομή του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ.

  Κι αν με αυτό δημιουργείται κάποια απορία, θα πρέπει να επισημανθεί πως έχει παρατηρηθεί και αποτελεί βασική συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το γεγονός ότι οι πιο ανεπτυγμένες περιοχές-περιφέρειες μιας χώρας βρίσκονται πάνω ή γύρω από βασικούς οδικούς άξονες, καθώς εκεί συγκεντρώνεται η παραγωγική-οικονομική δραστηριότητα της χώρας, για προφανής λόγους μείωσης του κόστους. Μία ακόμη απόδειξη της αποτυχίας της ΕΕ, αλλά και του ελληνικού πολιτικού συστήματος στην ορθή διαχείριση των ευρωπαϊκών πόρων που στοχεύουν ακριβώς στη μείωση των ενδοπεριφερεικών ανισοτήτων.

                                                                    Πίνακας 4

  Κι αν οι διαδοχικές κρίσεις (οικονομική, μεταναστευτική, Covid-19) μπορούν να εξηγήσουν σε μεγάλο βαθμό το φαινόμενο της αυξημένης αποχής από τις εκλογικές διαδικασίες και στην Ελλάδα, ήταν η «κούραση» την οποία διαδέχθηκε η απογοήτευση των πολιτών από την εμφανή απομάκρυνση των κομμάτων από τη γνήσια εκπροσώπησή τους, σύμφωνα με τις αξιακές και ιδεολογικές τους αναφορές.

  Ένα σύγχρονο με βάση τα δυτικά πρότυπα κοινωνικό φαινόμενο, που εξηγείται με βάση τη στροφή των κομμάτων προς μία σχεδόν άνευ όρων πολυσυλλεκτικότητα, με στόχο την κατάκτηση της εξουσίας.

   Ένα φαινόμενο που παρατηρείται πλέον έντονα και στη χώρα μας, κυρίως δε τόσο στη Νέα Δημοκρατία, όσο και στον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ.

  Η απομάκρυνση των παραπάνω κομμάτων από τις αρχικές ιδεολογικές τους «μήτρες», τα οδήγησαν σταδιακά αλλά σταθερά σε μία αξιακή απίσχναση και στη δημιουργία πολυσυλλεκτικών μορφωμάτων, με μοναδικό στόχο την κατάκτηση και διατήρηση της εξουσίας.

  Φτάνοντας στο σήμερα και σύμφωνα με τα όσα παραπάνω έχουν αναφερθεί, θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει πως τόσο η αποχή του 58% στις ευρωεκλογές, όσο και αυτή του σταθερά άνω του 40% στις βουλευτικές εκλογές στη χώρα τα τελευταία χρόνια, μπορεί να εξηγηθεί απόλυτα καθώς οι πολίτες αισθάνονται πλέον πως τίποτε και κανείς δεν τους εκπροσωπεί. Σε τέτοιο τουλάχιστον βαθμό που θα τους κάνει να εκφράσουν τη γνώμη τους στην κάλπη.

  Κι αν η εξήγηση μοιάζει οικεία, αυτό που θα πρέπει η καθεμία και ο καθένας από εμάς να κατανοήσει είναι πως, ανεξάρτητα από το αίσθημα απογοήτευσης που την ή τον διακατέχει, η έκφραση γνώμης μέσω της ψήφου τόσο στις ευρωπαϊκές, όσο και στις εθνικές εκλογές, παρά το ότι μεταφράζεται ως «γράμμα κενό» για τους αποδέκτες της, αποτελεί τον μόνο ειρηνικό τρόπο αλλαγής των πραγμάτων και της τύχης τους.

  Διότι οι άλλες εναλλακτικές, απαιτούν βίαια μέσα. Κι αν κάποιοι ελπίζουν σε αυτό, ίσως θα πρέπει να αναθεωρήσουν. Γιατί θα είναι οι ίδιοι που θέλουν σήμερα να καταδικάσουν με την αποχή τους, που θα βγουν κερδισμένοι από αυτό.

 

 

 

 

 

 

ΠΗΓΕΣ

https://github.com/GreeceInFigures/greeceinfigures-data/blob/main/elections/participation.csv

https://greeceinfigures.com/eklogiki-symmetoxi

https://results.elections.europa.eu/el/simmetochi/